Voorraadbeheer is een cruciaal onderdeel in elk bedrijf omdat het bepaalt hoe goed je de klant kunt bedienen. Door jouw producten goed in te slaan, kun je op elk gewenst moment aan de eisen van jouw klanten voldoen. Dat vereist echter een grotere opslagruimte en loopt het risico van diefstal, veroudering of bederf. Dit kunnen enorme kosten voor een bedrijf zijn. Hoe zijn die te vermijden? Er is een generieke methode voor voorraadbeheer die werkt: De JIT of Just In Time methode.

Wat is Just In Time (JIT)?

Just in time staat voor een goed timing van de productie. Elke fase van het hele proces wordt getimed en de aankoop van materialen en benodigdheden die nodig zijn voor een bepaalde fase, gebeurt alleen op het moment dat ze kunnen worden geleverd, precies op het moment dat ze in productie kunnen worden genomen.

Alle middelen worden dus precies op het juiste moment geleverd wanneer ze nodig zijn. In welk stadium van de productie dan ook wordt minder tot geen voorraad bijgehouden.

De oorsprong van JIT

Iedereen met een enorme kennis van productie en voorraadbeheer weet dat JIT zijn oorsprong heeft in Japan (Toyota). De toepassing van deze techniek wordt vaak toegeschreven aan de economische situatie van Japan na de Tweede Wereldoorlog, toen het land zijn industrieën weer hervatte.

Japan had na de oorlog in veel opzichten een tekort. Ook was er ruimtegebrek, waardoor het bouwen van grotere magazijnen voor grotere productiegrootte een onmogelijke prestatie was.

Het gebrek aan ruimte betekende dat Japan een tekort aan hulpbronnen had. Ook het land had een tekort aan arbeidskrachten. Dit gebrek aan middelen heeft industrieën ertoe aangezet hun productieprocessen te verlengen en voor weinig verspilling te zorgen.

Hun productie en opslag waren klein, met slechts een minimale voorraad. Deze methode werd later verder ontwikkeld en werd in de jaren zeventig door Toyota Motors beroemd.

Het JIT-principe

De adoptie en verdere ontwikkeling van de JIT-methode door Toyota Motors maakte de autofabrikant tot de maatstaf als het gaat om efficiënte productie. De JIT-methode is nu ook bekend als het Toyota Production System of het lean manufacturing-systeem dat wereldwijd wordt toegepast.

Het system is gebaseerd op het principe van “maximale productie-efficiëntie door verspilling te elimineren”. Je produceert gewoon alleen wat nodig is, wanneer het nodig is. Daarom is wat de productie drijft, de vraag van de klanten. De productie van de artikelen is gebaseerd op de daadwerkelijke bestellingen.

Wat zijn de belangrijkste elementen van JIT om toe te passen?

Just in Time wordt gezien als meer dan alleen een methode of systeem. Het is een managementfilosofie die niet alleen betrekking heeft op voorraadbeheer, maar op het hele productiesysteem van een bedrijf. Er zijn drie belangrijke elementen van Just in Time die deze filosofie ondersteunen:

Just In Time-productie

Dit is een voorraadcontrolestrategie die de aankoop van grondstoffen bij leveranciers bepaalt op basis van het productieschema. Daarom is een nauwkeurige voorspelling van de vraag noodzakelijk. Door hier op te letten krijg je dus alleen wat nodig is om aan de vraag te voldoen en wordt verspilling tegen gegaan.

Het belang van kwaliteitsmanagement en -controle

Dit is een aanpak waarbij continue verbetering van de processen en kwaliteit van de producten wordt toegepast om de klanttevredenheid te helpen verhogen. Dit is essentieel om  Just in Time draaiende te houden omdat het proces steeds meer wordt gestroomlijnd en daardoor efficiënter wordt.

Respect voor de mensen die werken in de keten

Iedereen in het bedrijf moet worden betrokken bij het beheren en verbeteren van de productie. Teamwork wordt hier ook benadrukt, omdat het het proces kan sturen bij de succesvolle implementatie van het JIT-systeem. Gelukkig personeel dat gemotiveerd is zal eerder geneigd zijn om bij te dragen aan  Just in Time omdat zij ook profiteren van de voordelen en productiever zijn. Zo is er een algehele win-win voor iedereen in het bedrijf.

Wat je moet weten over de voordelen en nadelen van  Just in Time

De wereldwijde acceptatie van JIT bewijst dat het systeem grote voordelen heeft waar veel bedrijven van kunnen profiteren. Toch zijn er ook wat kanttekeningen die we kunnen maken bij  Just in Time.

De voordelen op een rijtje

Een groot voordeel is dat je minder opslagruimte nodig hebt als bedrijf. Onder het JIT-systeem worden voorraadniveaus tot een minimum beperkt. Je produceert ook minder afval omdat materialen pas worden verworven als ze al nodig zijn of in productie worden genomen. Daarmee kan elk risico van veroudering, beschadiging of bederf worden voorkomen naarmate de materialen langer in het magazijn staan. Verder verbetert het de winstgevendheid omdat het je mankracht efficiënter inzet. Het zorgt voor besparing op opslag- en verzekeringskosten voor jouw inventaris.  Dit alles zal daarom een positieve invloed hebben joop uw bedrijfsresultaten.

De nadelen van  Just in Time op een rijtje

Bij Just in Time is er weinig ruimte voor fouten. Het systeem vereist vaardigheid en expertise om het systeem goed te plannen en te implementeren. De prognose moet heel precies zijn, zodat materialen kunnen worden geleverd op het exacte moment dat ze nodig zijn. Dit niveau van controle is echter niet voor elk bedrijf haalbaar. Verder ben je afhankelijk van de leverancier.

De leveranciers spelen een cruciale rol bij de goede implementatie van een JIT-systeem, aangezien de productie afhankelijk is van het exacte tijdstip van levering van de materialen. Eventuele ongelukken of vertragingen bij de levering van materialen door de leverancier kunnen een grote verstoring van de productie veroorzaken, wat ook zal resulteren in de vertraging in de levering van de producten door het bedrijf aan zijn klanten. En dan is er de vertraagde reactie op een sterke vraag. Omdat er geen extra eenheden op voorraad worden gehouden, kan een onverwachte stijging van de vraag niet onmiddellijk worden aangepakt.

Just in Time voor jouw bedrijf

Nu je weet wat  Just in Time inhoudt kan je beoordelen of het een methode is die past bij jouw situatie. Wil jij efficiënter en doelgerichter omgaan met je voorraadbeheer?  Just in Time kan het antwoord zijn. Maar vergeet niet kritisch te kijken naar de nadelen.