Hoe schrijf je een ondernemingsplan? Wat moet er allemaal in? Hoe houd je het simpel en helder? Zie dit artikel als checklist met onderdelen (wat je als ’template’ kunt gebruiken) als hulp bij het schrijven van een businessplan. Onderaan vind je ook ingevulde voorbeelden. Lees verder…

Een ondernemersplan geeft antwoord op de vraag: ‘Is dit haalbaar?’

Het ultieme doel van een businessplan is helderheid. Zodat je niet meer in twijfel hoeft te verkeren. Je kunt hierdoor met een gerust gevoel ondernemen.

Dan hoef je je niet meer af te vragen of het haalbaar is. Dan kun je zeggen: “Ik weet gewoon dat het niet haalbaar is. Dus ik ga er niet aan beginnen.”

Als het niet haalbaar is, ga je er natuurlijk niet aan beginnen.

Checklist – Een businessplan is echter ‘vormvrij’, dus er is geen universeel ‘format’

zo maak je een businessplan - checklist

Je gaat hieronder een checklist vinden, want er is een grote kans dat je een checklist met alle onderdelen zoekt voor in een businessplan.

Maar in de praktijk kun je zelf bepalen welke hoofdstukken, onderdelen en modellen je in je businessplan verwerkt.

Wel zijn er een aantal onderdelen die er altijd in ‘moeten’ zitten omdat je zonder deze oordelen aan het doel van een businessplan voorbij zou gaan.

Laten we de checklist er even bij pakken…

  • Een onderbouwing voor de conclusies die je straks gaat trekken, oftewel gedegen onderzoek waar je op kunt vertrouwen. Ook al houdt dit in dat je 10 ‘concullega’s’ hebt geïnterviewd waardoor ze je de ins en outs van jouw type business hebben verteld. Ook dat is onderzoek en onderbouwing. Namelijk via ‘kwalitatief onderzoek’. Ook al heb je een middagje Gegoogeld waardoor je erachter kwam dat de gemiddelde ‘concullega’ 50.000 winst per jaar maakt, waardoor je vraag of de start van jouw type business überhaupt doorgang mag krijgen, beantwoord is (‘deskresearach’). Zolang jij maar aan het einde een glashelder, onderbouwd beeld hebt van wat je kunt verwachten in jouw bedrijf.
  • Een strategie. Dit is het stellen van een doel voor over ongeveer 5 jaar en het kiezen van een koers. Dat is het bepalen van de positionering en de groeirichting. Een strategie houdt dus niet in dat je gaat bepalen hoe je die koers invulling geeft, want de hoe is de tactiek en geen strategie. Je mag bij een strategie dus niet gaan praten over: ‘We gaan Facebook-advertenties gebruiken’ of ‘We gaan op beurzen staan.’ Dat zijn namelijk tactieken. Zie volgende bullet…
  • Een tactiek. Dit is het kiezen van activiteiten die in een periode van een tot twee jaar resultaten gaan opleveren. De uitkomst kan bijvoorbeeld zijn dat je jezelf het komende jaar richt op de tactiek om op beurzen te staan, of dat je jezelf het komende jaar alleen maar richt op de tactiek om je blog uit te bouwen met contentmarketing. Dit betekent ook dat je alle niet-gekozen tactieken uitsluit. Met andere woorden: je kiest een focus. Als je de onderbouwde beslissing hebt genomen om alleen op beurzen te staan of alleen te gaan bloggen, ga je een heleboel andere dingen niet doen, zoals social media.
  • Een implementatieplan: wat ga jij daadwerkelijk doen met je handen en voeten?
  • Een onderbouwde begroting van hoeveel omzet en winst je kunt verwachten.

Een ondernemingsplan hoeft geen heel boekwerk te zijn: denk in oneliners

oneliners als businessplan

Sommige mensen schrijven een businessplan omdat het moet vanuit hun HBO- of WO-opleiding ‘omdat het moet’. Andere mensen schrijven een businessplan omdat ze daadwerkelijk inzicht, helderheid en onderbouwde plannen willen hebben.

Een businessplan schrijf je niet ‘omdat het moet’. Anders komt je businessplan vol met waardeloze pagina’s te staan met informatie die er nauwelijks toe doet, zoals…

  • Een veel te wollige introductie over het bedrijf, alleen maar ‘omdat het in een businessplan hoort’.
  • Een aanleiding en historie van 5 pagina’s.
  • Een uitgebreide beschrijving van de onderzoeksopzet en de onderzoeksmethoden, inclusief toelichting… Als je daadwerkelijk inzicht wil voor je bedrijf, is dit niet nodig, ga je gewoon onderzoek uitvoeren en schrijf je jouw inzichten onderbouwd via oneliners op een A4’tje.

Een A4’tje met oneliners is in de praktijk al genoeg. Het Business Model Canvas is hier een uitstekend voorbeeld van.

Bovendien: schrijf je een businessplan als eindscriptie voor je opleiding, dan zal je zakken als je niet een conclusie met oneliners hebt die op één A4 past.

Waar moet dat onderzoek – oftewel de onderbouwing – op gebaseerd zijn?

onderbouwing ondernemingsplan

Er zijn drie omgevingen waar je informatie vandaan haalt voor je onderzoek:

  • Macro-trends: wat zijn de kansen en bedreigingen op landelijk niveau?
  • Meso-trends: wat zijn de kansen en bedreigingen in de branche/bedrijfstak die je gekozen hebt? Hier valt ook de welbekende afnemersanalyse onder, waarbij je je doelgroep of klanten onderzoekt.
  • Micro-analyse: wat zijn jouw sterkten en zwakten?

Macro-trends

De Macro-analyse beantwoordt de vraag: ‘In welke branche moet ik bezig zijn? Moet ik hier überhaupt mee beginnen?’

Een macro-omgeving betekent de landelijke omgeving waarin het bedrijf actief is. Dit zijn de voor jouw onderneming relevante feiten over trends van de Nederlandse bevolking.

Een veelgekozen model om dit te analyseren, is het DESTEP-model omdat dit een volledige leidraad biedt voor de macro-omgevingsfactoren waarover kansen en bedreigingen gezocht kunnen worden.

Meso-trends en -inzichten

meso trends

Via de meso-analyse wordt ingegaan op de trends in de bedrijfstak van jouw bedrijf. De meso-omgeving van een bedrijf is de bedrijfstak waarin het actief is.

Je zou kunnen kiezen voor een vrije aanpak zonder model. Dan kijk je naar de algemene gebeurtenissen in de meso-omgeving. Vervolgens presenteer je de verworven informatie als kansen en bedreigingen.

Meso-aspect 1: omvang van de markt

Het is belangrijk om de omvang van je markt te weten, uitgedrukt in omzet en aantal afnemers.

Meso-aspect 2: concurrentie– en concurrenten-analyse

Het is belangrijk onderscheid te maken tussen de concurrentieanalyse en
de concurrentenanalyse.

  • In de concurrentieanalyse wordt ingegaan op de algemene situatie en trends van het speelveld waarin jouw bedrijf zit.
  • In de concurrentenanalyse worden specifieke concurrenten geanalyseerd die een bedreiging vormen.

Meso-aspect 3: afnemersanalyse

Plat gezegd staat dit onderdeel van het businessplan bekend als ‘enquêtes afnemen’, oftewel kwantitatief onderzoek. Uiteraard kun je ook een afnemersanalyse doen met andere onderzoeksmethoden, zoals deskresearch (facturenanalyse) of kwalitatief onderzoek (diepte-interviews of focusgroepen).

Hier verwijzen de meeste mensen naar als ze het woord ‘marktonderzoek’ gebruiken, hoewel ‘marktonderzoek’ eigenlijk verder gaat dan enkel afnemers. Afnemersanalyse is hier een onderdeel van. Maar zo worden er wel meer woorden verkeerd gebruikt.

Hoe kun je jouw resultaten van de afnemersanalyse structureren? Het 6W-model van Ferell biedt een handige structuur om je onderzoeksresultaten kort en krachtig te presenteren.

Onderstaande 6W-vragen worden vanuit het perspectief van de afnemers beantwoord aan de hand van de resultaten van je afnemersonderzoek:

  • Wie – huidig
  • Wie – potentieel
  • Waarom
  • Wat
  • Waarom niet
  • Waar
  • Wanneer

Op die manier heb je in een duidelijk overzicht direct een helder beeld van je (potentiële) afnemers nadat je bergen aan onderzoeksdata hebt verwerkt.

Voorbeelden van ondernemingsplannen vind je hier

businessplan geeft helderheid

Het is erg handig om ingevulde voorbeelden van ondernemingsplannen te kunnen bekijken. Gelukkig is daar een uitstekende bron voor. Neem een kijkje op HBO-Kennisbank. Klik hier om direct voorbeelden te vinden.

Samengevat: een ondernemingsplan geeft absolute helderheid

businessplan geeft zekerheid

Als het goed is, zal je tijdens het uitvoeren van je onderneming niet gaan twijfelen over zaken als: ‘Ga ik wel winst maken dit jaar?’ Tenminste, niet als je een helder ondernemingsplan hebt.

Een ondernemingsplan beantwoordt samengevat dus vragen als:

  • Wie zijn mijn klanten?
  • Wat voor klanten zijn het?
  • Zijn het betalende klanten? Wat betalen ze dan?
  • Wat voor klanten wil ik? Wat zijn mijn lievelingsklanten waar ik heel blij van word? Wat voor klanten wil ik niet?
  • Heb ik ze al?
  • Hoe komen ze bij me?
  • Waarom zouden ze naar me toe komen? Wat heb ik te bieden? Wat is mijn toegevoegde waarde? Wat levert het ze op?
  • Wat ga ik ervoor betalen om ze bij me te krijgen?
  • Wat ga ik voor mijn producten/diensten vragen?
  • Hoeveel doe ik er per dag? Wat is mijn afzet?

En zo nog veel meer vragen die je niet meer zou moeten hebben als je eenmaal begonnen bent met je onderneming!

Op jouw succes!